Nieuwe fiscale regels voor pachters in de familiesfeer ingegaan, tweede pachtersvoordeel voortaan belast, overgangsrecht toepassen?
11-12-2018Pachters, die grond in verpachte staat kopen van verpachtende familieleden, zoals ouders, worden in de toekomst belast voor het "pachtersvoordeel". Bij besluit, ingangsdatum 6 december 2018, heeft de Staatssecretaris van Financiën Menno Snel de onbelastbaarheid van dit (tweede) pachtersvoordeel afgeschaft. Voor grond, die voor 30 juni 2019 in eigendom komt van de pachter/zoon/dochter (e.d.), geldt overgangsrecht, zij mogen de vrijstelling van het tweede pachtersvoordeel alsnog toepassen. Wat is er aan de hand, wat zijn de gevolgen en welke maatregelen moeten er worden genomen om meer inkomstenbelasting te voorkomen. Is met spoed overdragen aan de pachter voor 30 juni 2019 altijd een goede oplossing?
Het gaat eigenlijk om toepassing van de landbouwvrijstelling (artikel 3.12 Wet IB 2001) bij (uiteindelijke) verkoop, ruil van grond of bij staking van de onderneming door de verkrijgende pachter. Bij aankoop en exploitatie van de grond in het landbouwbedrijf is er dus niet zoveel aan de hand. Pas bij verkoop of ruil van grond, of bij staking van de onderneming moet er meer belasting worden betaald. De zogenaamde boekwinst, die normaal onder de landbouwvrijstelling voor de IB is vrijgesteld, wordt belast voor zover die betrekking heeft op het verschil tussen vrije waarde en waarde in verpachte staat op het moment van verwerving. Dat was al zo, als gepachte grond van een niet-familielid werd gekocht. Het onderscheid tussen kopen van familie en kopen van een gewone verpachter vervalt dus, er is geen verschil meer tussen "eerste" en "tweede pachtersvoordeel". Ook de zogenaamde gebruikersvoordelen zijn in beginsel belast. Wordt verpachte grond als zodanig geërfd, dan is voor de IB mogelijk ook een pachtersvoordeel aan de orde. Dat hangt ervan af hoe de verkrijging is geregeld.
Er zijn nog wat meer vervelende maatregelen. Zogenaamde eerste pachtersvoordelen konden apart geruisloos worden doorgeschoven naar de opvolger, deze zogenaamde "partiële" doorschuiving is echter ook afgeschaft. Doorschuiven kan nog wel, maar dan alleen als in beginsel alle ondernemings-vermogensbestanddelen worden doorgeschoven. Ook is al langere tijd (een jaar of zes) duidelijk dat pachtersvoordelen bij vrijval (dus bij verkoop) niet via een HIR kunnen worden afgeboekt op vervangende grond.
Wat nu te doen? In de eerste plaats is er het overgangsrecht. Tot 30 juni 2019 kan grond nog onder de oude regeling in eigendom overgaan op de opvolger voor de waarde in verpachte staat met een "tweede pachtersvoordeel". Wellicht is verkopen en leveren op korte termijn, dus voor 30 juni 2019 te overwegen. Als er aanvullende regelingen nodig zijn, bijvoorbeeld in verband met de inkomenspositie van de ouders of de overige kinderen, is wellicht schuldig blijven van de koopsom onder specifieke voorwaarden en onder eerste hypotheek een optie.
Wellicht dat inbreng in een maatschap met herwaardering een mogelijkheid is, dat zal dan wel met juridische inbreng moeten zijn, mogelijk nadat eerst verkoop en levering heeft plaatsgehad. Via maatschap, CV of andere rechtsvorm kunnen dan aanvullende voorwaarden worden opgenomen. Let op, er is sprake van een overgangsmaatregel, dus oprekken van de reikwijdte ervan is riskant.
Andere oplossingen voor controle of meedelen van ouders en andere kinderen in meerwaarde zullen vooral gezocht moeten worden in aanvullende voorwaarden ter zake van de financiering of eruit houden van (strategische) stukken grond, zoals ontwikkelaars dat nogal eens doen. Ook het aangaan van maatschappen of een CV na verkrijging van de juridische eigendom van de grond door de opvolger kan een oplossing zijn. In feite lijkt het wat op de contracten, die ontwikkelaars afsluiten, alleen in dit geval worden dan afspraken gemaakt voor bijvoorbeeld winstdeling voor winsten boven de WEVAB.
Voor al deze maatregelen zal wel rekening moeten worden gehouden met bestaande hypotheken en de bank, begin dus op tijd want dat zal nog wel wat voeten in aarde hebben en de deadline is echt 30 juni 2019, reken maar niet op verlenging.
Moet je dit nu allemaal willen of is het accepteren van de maatregel niet een betere optie. Immers niet bij koop door de pachter is er een probleem, pas bij verkoop, ruil en staking komt het pachtersvoordeel om de hoek kijken voor de IB. Voor het erfrecht en bij bedrijfsopvolging is natuurlijk de opvolgingsregeling voor de schenk- en erfbelasting met DCF-waarderingen nog steeds van kracht. Als er geen eerste pachtersvoordeel was bij de familie, de grond overgaat bij bedrijfsopvolging volgens de waardering die daar is toegestaan en er geruisloos kan worden doorschoven, dan is dat mogelijk ook een oplossing die het overwegen waard is. Er moet dan wel worden bekeken of de via maatschap en verpachting geregelde opvolging nog wel optimaal is.
Het wordt er allemaal niet eenvoudiger op. De Staatssecretaris geeft aan dat reguliere regelingen in de IB (artikel 3.63 wet IB 2001) en SW (de BOR) voldoende mogelijkheden bieden en er dus geen speciale regeling meer nodig is. Als dit betekent, dat hij niet verder gaat beperken dan valt wellicht met een zoenoffer als deze beperking nog wel te leven. Laat u zich goed voorlichten, dit is geen onderwerp voor massale "standaard" regelingen, zoals we bij voorbeeld bij de herwaardering van de ondergrond van agrarische bedrijfswoningen hebben gezien. Kies voor maatwerk.
Laatste nieuws
- Niet verhuurde woning voor eigen gebruik ... is dat een box 3 belegging? Door Wijnkamp Keulers op 09-10-2024 Lees verder
- Net sluit zich om box 3-ontwijkers, per 2025 einde aan mogelijkheden van een open fonds voor gemene rekening (FGR) Door Wijnkamp Keulers op 23-04-2024 Lees verder